از آخرین وقوع لانینا در آرام استوایی بیش از دو سال می گذرد .تقریبا از نیمه های تابستان 1397 شمسی بود که نوسانات انسو میل به فاز گرم یا همان النینو پیدا کرد و در پاییز 1397 عملا ما با یک النینوی هیبریدی متوسط روبرو شدیم شرایط النینو در زمستان 97 تضعیف شده و به فاز ضعیف النینو شیفت پیدا کرد و تا چند ماه ادامه یافت و در سال آبی 1398 ما شاهد شرایط حاکمیت شبه النینو بودیم
به طور معمول نوسانات انسو حدودا یک تا دو سال در فاز گرم یا سرد یا نزدیک به خنثی نوسان می کند .برای مثال در سال 1365 شمسی ما با شرایط النینو با قدرت متوسطی روبرو بودیم که در سال زراعی 1366 تضعیف شده اما همچنان النینوی ضعیفی برای پاییز و زمستان سال 1366 ادامه یافت یا در مثالی دیگر میتوان به تکرار دو سال لانینایی 95 و 96 یا 86 و 87 اشاره کرد
پدیده اقیانوس اتمسفری انسو یکی از شاخصهای مهم در تغییرات اقلیمی نقاط مختلف کره زمین است وتغییرات جوی چشمگیری را به ویژه در مناطق حاره‌ای و زیر حاره‌ای در فازهای مختلف خود ایجاد می کند.
نوسانات انسو با تغییرات مانسون در ارتباط است و از آنجا که شرایط آب وهوای کشور با نوسانات بارشی جنوب و جنوبشرق آسیا در ارتباط است لذا شاخص انسو با بارش کشور ضریب همبستگی بالایی دارد بنابراین تغییرات انسو(ENSO) چه در فاز گرم و یا سرد به خصوص برای فصل پاییز از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است
در ادامه بررسی کاملی از این تاثیر خواهیم داشت
***
انسو در شرایط لانینا(La Niña) :
لانینا شرایطیست که برای مدتی تجمع آب های سردتر از نرمال در بخشهایی از شرق و مرکز آرام استوایی اتفاق می افتد.
تعدادی از سالهای همزمان با رخداد لانینا
La Niña Strong :1389-1386-1378-1367-1354 Moderate : 1390-1349 weak : 1396-1387-1375-1372-1363-1362
آمار نشان می دهد به جز چند سال استثناء در دیگر سالها وقوع لانینا با تاخیر در شروع بارشهای مناسب کشور همراه بوده است ما شرایط را به طور میانگین بررسی می کنیم .غالبا در سالهای رخداد لانینا از نوع هیبریدی یا قوی احتمال بیشتری برای خشکسالی در میانگین کلی وجود دارد .مطابق با سالهای آنالوگ وقوع لانینا اغلب در دو ماهه نوامبر و دسامبر(10آبان تا 10 دیماه) بیشترین دفعات تکرار با کاهش بارش ها را نشان می دهد و در تعدادی از سالها بارشهایی در حد نرمال یا فراتر از نرمال در ماهای بهمن -اسفند و بهار دیده می شود یا به عبارتی اینگونه تصور می شود که لانینا بارشهای اصلی کشور را به تاخیر می اندازد طبیعتا فصل اصلی شروع بارش های سیستماتیک در کشور به طور میانگین از نیمه آبان ماه است ( البته به صورت میانگین برای بخشهای شمالغربی و غربی ایران زودتر و نوار جنوبی -شرقی دیرتر بارشها شروع می شود ) اما در یک سال لانینایی این روند با ناهنجاری منفی روبرو شده و ممکن است بارشهای اصلی به تاخیر همراه شود بیشینه همزمانی آبان های کم بارش در بیشتر مناطق ایران در سالهای همزمانی با وقوع فاز سرد انسو یا همان لانینا بوده است و در مواردی انگشت شمار قسمت هایی از غرب و جنوب غرب بارشهایی در محدوده نرمال تا مقداری بیش از نرمال اتفاق افتاده است اما ما شرایط را به صورت میانگین بررسی می کنیم و اینگونه است که در بیشتر سالهای همزمانی با وقوع لانینا بارشهای کشور برای بازه ماه نوامبر تمایل به پایینتر از حد نرمال داشته است و در همین حال بررسی آمار نشان می دهد همواره در یک سال لانینایی روند بارشها در زمستان به مراتب بهتر از پاییز بوده است این شرایط رشد بارشها غالبا در ماه بهمن اسفند تا بهار بوده است
اگر بخواهیم در پهنه بندی بارش کشور در 60 سال گذشته تاملی کرده و با شرایط انسو مقایسه انجام دهیم این قضیه مشخص می شود که لانینا در موارد زیادی با خشکسالی کشور یا دست کم شروع دیرهنگام بارشهای مناسب همراه بوده است
برخی از خشکسالی ها به مانند خشکسالی گسترده سال 1386-1378-1367 یا 1362 همزمان با رخداد لانینا در آرام استوایی بوده است البته بی شک شاخصهای دورپیوندی دیگری نیز در رژیم بارشی کشور تاثیر گذار هستند اما وقوع لانینا اگر همزمان با وضعیت نامطلوب چند شاخص دیگر باشد پیش زمینه را برای خشکسالی های گسترده تر و یا شدیدتر مهیا می سازد
وضعیت گردش مداری هوا در مناطق حاره طی وضعیت لانینا
برخی از ترسالهای کشور به مانند ترسالی قابل توجه سال بارشی 1354 یا سال 1374 و یا ترسالی بخشهایی از کشور در سال زراعی 1390 و یا 1384 همزمان با وقوع لانینا بوده است اما باز هم در همین سالها پیک اصلی بارشها در زمستان ثبت گردیده و پاییز در این چهار سال مثال زده شده برای غالب مناطق کشور با کاهش عبور سامانه های بارشی همراه بوده است.
حالت عکس لانینا شرایط النینو است .به طور کلی تیپ بارش کشور در یک سال النینویی کاملا متفاوت با یک سال لانینایی است برای مثال سال زراعی 1397 و 1394 یا 1376 که ما شرایط النینو را تجربه کردیم پیک اصلی بارشها در پاییز و بهار این دو سال و عمدتا بر روی بخشهای غربی ایران و زاگرس مرکزی بوده است این رویه در سالهای النینویی زیاد تکرار شده است اما در یک سال همزمان با وقوع لانینا معمولا جو منطقه تمایل چندانی به بارشهای موثری پاییزی دست کم تا نیمه پاییز نشان نمی دهد .
تعدادی از سالهای همزمان با رخداد النینو
El Niño Very Strong :1394-1376-1361 Strong :1370-1366-1351-1336 Moderate: 1397-1388-1385-1373-1365 Weak :1398-1393-1383-1358
چشم انداز انسو در فصل پیشرو :
خروجی مدلهای فصلی نشان می دهد شانس رخداد فاز سرد یا همان لانینا در پاییز 1399 بیشتر از هر شرایط دیگر است برخی از مدلها تیپ لانینای امسال را برای پاییز از نوع هیبریدی و قدرت آن را نسبتا قوی پیش بینی می کنند
آنچه در میانگین پیش بینی همه مدلها دیده می شود پایان گذار از شرایط خنثی انسو و آغاز فاز سرد انسو یا همان لانینا است
———————
پیش بینی مدل استرالیا برای وضعیت نینو3.4 تا چندماه آینده
پیش بینی انسو
پیش بینی هشت مدل برتر فصلی برای وضعیت انسو در ماه های آینده
پیش بینی النینو یا لانینا
از هشت مدل برتر آب وهوایی در پیش بینی شاخص انسو هر هشت مدل شرایط لانینا را در ماه های پاییز تایید می کند که از این بین 6 مدل لانینا را بالقوه براورد می کنند .احتمالا لانینای امسال به مراتب قویتر از لانینای سال 1396 و 1395 باشد .با این حال باز هم اپدیت مدل های فصلی را دنبال می کنیم .
***
چند پرسش متداول :
ایا لانینا لزوما عامل خشکسالی است ؟
خیر شرایط بارشی کشور ایران به شدت تحت نوسان عوامل دورپیوندی دیگری از جمله عوامل برون حاره می باشد مهم این است که لانینای حادث شده در تامل و بر همکنش با سایر شاخصهای دورپیوندی دیگر چگونه اثر خود را بر جو اعمال کند .اما به طور معمول دیده شده که آن دسته از سالهایی که در شرایط لانینا بوده ایم بارشهایی کشور به طور میانگین با ناهنجاری منفی روبرو شده است معمولا غالب سالهای همزمان با پدیده لانینا در فصل پاییز با کاهش عبور سامانه های غربی از بخشهایی پایینتر کشور روبرو بوده ایم .ممکن است نوار شمالی شرایط متفاوت باشد.
در دو سال 97 و 98 شرایط انسو چگونه بود و آیا عامل ترسالی النینو بوده است؟
در سال 1397 با شرایط النینو روبرو بودیم که در پاییز97 النینوی موثرتری پدیدار شده بود اما به مرور شرایط النینو رو به ضعف گذاشته و در سال 1398 با وضعیت شبه النینو روبرو شدیم .النینوهای قویتر و موثر تر به ویژه از نوع هیبریدی و کلاسیک بیشترین تاثیر مثبت بارشی را برای استان های نیمه غربی و زاگرس به دنبال دارد اما النینوهای خیلی خفیف ومودوکی یا شبه النینو عموما بیشترین تاثیر مثبت را برای استان های نوار جنوبی و مرکزی ایران اعمال می کند .شرایط ترسالی های دو سال گذشته برای بخشهایی از ایران که به نسبت وسیع بود وابسته به وقوع همین شرایط النینو در همپیوندی با عوامل دورپیوندی دیگر بوده است و لزوما خود النینو دلیل اصلی ترسالی ها محسوب نمی شود اما از اینکه در شرایط مساعد بودن شاخصهای دیگر با النینو روبرو شده بودیم عاملی مضاعف بر وقوع ترسالی برای کشور در سال 97 محسوب می شود
عموما هر فاز النینو یا لانینا چند سال طول می کشد ؟
نوسان شاخص انسو پیچیدگی هایی خاص خود را دارد بنابراین چندان با اطمینان نمی شود صحبت کرد اما عموما بین یک تا 2 سال یکی از فازهای گرم یا خنثی و یا سرد انسو غالب است .برای مثال در سال 93 با شرایط النینوی خفیف و در سال 94 با النینوی بسیار قوی روبرو بوده ایم که در دو سال بعد شرایط غالب لانینا شده و مجدد در سالهای 97 با شرایط النینو و 98 شبه النینو مواجه بوده ایم .در دهه های گذشته از جمله دهه هفتاد شمسی نیز این روند تقریبا دیده می شود .
وضعیت sst جهانی در 30 نوامبر 2017 _پاییز 96 شمسی (لانینای هیبریدی متوسط با iod خنثی و PDOمثبت)
لانینا در آذر ماه 1396
وضعیت sst جهانی در 14 نوامبر 2016 _پاییز 95 شمسی (لانینای هیبریدی ضعیف با iod منفی و PDOمثبت)
لانینا در پاییز 1395
وضعیت sst جهانی در 14 نوامبر 2011 _اواسط پاییز 90 شمسی (لانینای هیبریدی متوسط با iod مثبت خفیف و PDOمنفی)
لانینای سال 1390
وضعیت SST جهانی 2 دسامبر 2010 (اواخر پاییز 1389شمسی) _(لانینای هیبریدی قوی + IODخنثی و PDOمنفی)
لانینا در پاییز 1389
وضعیت SST جهانی 17 نوامبر 2008 (اواسط پاییز 1387شمسی) _(لانینای مودوکی + IODخنثی و PDOمنفی)
شبه لانینا -لانینا مودوکی
وضعیت SST جهانی 22 نوامبر 2007 (دهه دوم آذر 1386شمسی) _(لانینای هیبریدی قوی + IOD منفی و PDOمنفی)
وضعیت SST جهانی در 6 دسامبر 2005(نیمه های آذر ماه 1384 شمسی) (شرایط شبه لانینا + IOD منفی و PDOمنفی)
شبه لانینا در پاییز 1384
در سالهای 77 تا 79 و سالهای 74 و 75 همچنین سالهای دیگری از جمله 1367 یا 1362 تا 64 و برخی از سالهای دههه های قبل تر از این دوران نیز شرایط لانینا هر دو تا سه سال یک یا چندمرتبه تکرار شده است که من فقط سالهای دهه هشتاد و نود را قرار دادم بقیه نقشه ها را ضمیمه نخواهم کرد تا حجم این پست زیاد و باعث مصرف بالای اینترنت نشود
***
شاخص دوقطبی اقیانوس هند :
روند تغییرات شاخص دوقطبی اقیانوس هند و هر یک از فازهای مثبت یا منفی آن در رژیم بارشی شرق–جنوب و جنوبغرب آسیا نقش ایفا می کند .همپیوندی فاز منفی دوقطبی اقیانوس هند با لانینا که اغلب هم همزمان است می تواند به افزایش بارشهای استرالیا و اقیانوسیه کمک کند که در مقابل به خشکسالی در بخشهایی از جنوب غرب آسیا دامن می زند اما در حالت معکوس فاز مثبت شاخص دوقطبی اقیانوس هند به همراه شرایط النینو که اغلب همزمان رخ می دهد پتانسیل بارشهای بهتر را در جنوبغرب آسیا افزایش می دهد با این حال کاهش بارش نسبت به نرمال در استرالیا و اقیانوسیه در همزمانی النینو و فاز مثبت IOD مشهود است.
یا به عبارتی رابطه ای الاکلنگی بین بارش جنوبغرب و جنوبشرق آسیا وجود دارد که وابسته به شدت فازهای مثبت یا منفی دو شاخص انسو و IOD می تواند تشدید شود
در فاز مثبت این شاخص , گردش جریانات مرطوب در حوزه دریای سرخ و خاورمیانه مناسب و باعث تشدید بارشها در فلات ایران می گردد اما در فاز منفی این شاخص چرخه معکوس خواهد شد
طی سالهای 97 و 98 این شاخص در فاز مثبت غالب بوده است و پیش بینی می شود در پاییز امسال شاخص دو قطبی اقیانوس هند میل به فاز منفی داشته باشد
پیش بینی مدل استرالیا برای وضعیت شاخص دوقطبی اقیانوس هند تا چندماه آینده
پیش بینی شاخص iod
پیش بینی شش مدل برتر فصلی برای وضعیت شاخص IOD برای ابتدای پاییز1399
سلام .وقت بخیر .البته من نگفتم اصلا بارندگی نخواهید داشت .توجه کنید که از شمالغرب و غرب به طرف جنوب و جنوب شرق رویه اقلیمی به این صورت هستش که همیشه بارشهای نواحی غربی و شمالغربی همچنین زاگرس مرکزی به مراتب دفعات تکرار اون شدت اون بیشتر و زمان شروع اون زود هنگام تر هست تا بخشهای جنوبی تر ایران .به جز حالا بعضی موارد نادر اما نکته مهم اینه که در خیلی از سالها حتی سالهایی هم که هرمزگان و بلوچستان ترسالی داشته اند بیشتر بارشها طی زمستان اتفاق افتاده و معمولا پاییز خیلی دیر بارش بوده در این نواحی چون تا پرفشار بخواهد از این مناطق عقب بنشیند زمانبر تر هست تا شمالغرب و غرب کشور
مثلا سال 71 که از سالهای خیلی خوب جنوب بوده این سال پاییز خیلی دیربارشی در جنوب و جنوب شرق داشتیم یا حتی 1374 و یا 1354 .تازه من سالهای خوب را مثال زدم سالهای هم بودن که در جنوب و جنوب شرق شاید حداکثر مفید بارش سالیانشون خلاصه شده بوده در یک یا دو سامانه در میانه های زمستان یا اواخر زمستان
لانینا هیبرید : نینو 1+2 زیر نرمال و نینو 3.4 زیر نرمال اما نینو 3.4 سردتر از نینو 1+2
لانینا کلاسیک : نینو 1+2 زیر نرمال و نینو 3.4 زیر نرمال اما نینو 1+2 سردتر از نینو 3.4
لانینا مودوکی : نینو 1+2 بالا نرمال و نینو 3.4 زیر نرمال
سلام و وقت بخیر…مفید واقع شد…بسیار متشکر
سلام
هرمرگان و سیستان و جنوب شرق گیر جنب حاره ای افتاده یا اینک شما گفتین اصلا بارون نیست و جنوب فارس،خوشبحال جنوب غرب از مهر یکسره بارونه😭😭
سلام .وقت بخیر .البته من نگفتم اصلا بارندگی نخواهید داشت .توجه کنید که از شمالغرب و غرب به طرف جنوب و جنوب شرق رویه اقلیمی به این صورت هستش که همیشه بارشهای نواحی غربی و شمالغربی همچنین زاگرس مرکزی به مراتب دفعات تکرار اون شدت اون بیشتر و زمان شروع اون زود هنگام تر هست تا بخشهای جنوبی تر ایران .به جز حالا بعضی موارد نادر اما نکته مهم اینه که در خیلی از سالها حتی سالهایی هم که هرمزگان و بلوچستان ترسالی داشته اند بیشتر بارشها طی زمستان اتفاق افتاده و معمولا پاییز خیلی دیر بارش بوده در این نواحی چون تا پرفشار بخواهد از این مناطق عقب بنشیند زمانبر تر هست تا شمالغرب و غرب کشور
مثلا سال 71 که از سالهای خیلی خوب جنوب بوده این سال پاییز خیلی دیربارشی در جنوب و جنوب شرق داشتیم یا حتی 1374 و یا 1354 .تازه من سالهای خوب را مثال زدم سالهای هم بودن که در جنوب و جنوب شرق شاید حداکثر مفید بارش سالیانشون خلاصه شده بوده در یک یا دو سامانه در میانه های زمستان یا اواخر زمستان
سلام
وقت بخیر
آیا این درسته ؟
لانینا هیبرید : نینو 1+2 زیر نرمال و نینو 3.4 زیر نرمال اما نینو 3.4 سردتر از نینو 1+2
لانینا کلاسیک : نینو 1+2 زیر نرمال و نینو 3.4 زیر نرمال اما نینو 1+2 سردتر از نینو 3.4
لانینا مودوکی : نینو 1+2 بالا نرمال و نینو 3.4 زیر نرمال
سلام درسته همینطور هستش